Monday, July 21, 2025
Saturday, July 19, 2025
Migration
Post-World War II Migration: Global Analysis, India & Maharashtra
Infographic: Global migration after WWII, India's statewise patterns, and Maharashtra's native impact
1. Global Patterns (1945–1970)
- 40–65 million Europeans displaced; new migration systems established
- US, Australia, and Canada absorbed over 16 million migrants combined
- Key reasons: Economic (40%), Political/War (25%), Planned labor flows (20%)
| Country | Inward Migrants | Main Flows |
|---|---|---|
| US | ~12 million | Europe, Asia, Latin America |
| Australia | 2 million | UK, Europe, refugees |
| West Germany | 3+ million | Italy, Spain, Greece, Turkey |
| France | 4 million | Algeria, South Europe |
| UK | 1.2–1.8 million | Caribbean, India, Pakistan |
2. Asia & India Highlights
- Asia: Over 40% of world's postwar migrants, with 23.6m from SE Asia alone
- Partition (1947): 14–18 million cross-border moves; largest migration event in India’s history
| State/Region | Major Flow | Approx. Numbers | Notes |
|---|---|---|---|
| Punjab | Both | 5–7 million | Epicenter, high upheaval |
| West Bengal | Inflow | 2.5–3 million | Bengali Hindu refugees |
| Delhi | Inflow | ~0.5 million | Rapid urban surge |
| UP, Bihar | Outflow | 2 million | Muslims to Pakistan |
3. Internal Migration: Statewise Patterns
Major Sending States
- Uttar Pradesh: –2.6 million
- Bihar: –1.7 million
- West Bengal, Odisha, Assam: consistent outflows
Major Receiving States
- Maharashtra: +2.3 million
- Delhi: +1.7 million
- Gujarat, Haryana, Punjab: 0.5–0.7 million each
4. Maharashtra: Globalisation and the Pandemic
- Rapid urbanisation changed livelihoods for rural/tribal populations
- Agriculture & forest work undermined, increased wage labor migration
- Pandemic triggered reverse migration, job losses, social stigma
- Original natives faced exclusion in both global boom and Covid crisis
| Dimension | Globalisation | COVID-19 Impact |
|---|---|---|
| Livelihoods | Shift, marginalisation | Lost jobs/income |
| Inclusion | Partial, cultural dilution | Isolation, less access |
| Mobility | High out-migration | Mass return migration |
References & Sources
- UN DESA, IOM, Government of India Census, Economic & Political Weekly, academic research
- See infographic for summary visual data
Map
भारताचा राजकीय नकाशा
भारताच्या सध्याच्या राजकीय सीमा आणि प्रशासकीय विभाग दर्शवणारा नकाशा.
भारताचा राजकीय नकाशा
राजकीय नकाशा हा एखाद्या भौगोलिक क्षेत्रातील मानवनिर्मित सीमा (Political Boundaries) दर्शवतो. यात देश, राज्ये, केंद्रशासित प्रदेश, शहरे आणि राजधान्या यांचा समावेश असतो. भारताचा राजकीय नकाशा आपल्याला देशातील 28 राज्ये आणि 8 केंद्रशासित प्रदेशांची सध्याची प्रशासकीय विभागणी स्पष्टपणे दाखवतो.
टीप: हा नकाशा केवळ प्रातिनिधिक प्रतिमा आहे. भाषिक सीमा (linguistic border lines) अनेकदा राजकीय सीमांशी तंतोतंत जुळत नाहीत आणि एकाच राज्यात अनेक भाषा बोलल्या जातात. भाषिक नकाशे अधिक जटिल असतात आणि ते थेट या स्वरूपात दर्शवणे शक्य नाही.
Linguistic map
भारतातील 22 अधिकृत भाषा आणि त्यांचे भाषिक प्रदेश
भारताच्या संविधानाच्या आठव्या अनुसूचीमध्ये समाविष्ट असलेल्या 22 भाषा आणि त्या प्रामुख्याने कोणत्या राज्यांमध्ये बोलल्या जातात याची माहिती.
भारताचा नकाशा
टीप: वरील नकाशा केवळ भारताच्या राजकीय सीमा दर्शवतो. भाषिक सीमा अनेकदा राज्याच्या सीमांशी तंतोतंत जुळत नाहीत आणि काही भाषा अनेक राज्यांमध्ये बोलल्या जातात. भाषिक सीमा दर्शवण्यासाठी जटिल भौगोलिक डेटा आणि विशेष मॅपिंग साधनांची आवश्यकता असते, जे या वेब पेजमध्ये थेट समाविष्ट करणे शक्य नाही. खालील यादीमध्ये प्रत्येक भाषेचे प्रमुख भाषिक प्रदेश नमूद केले आहेत.
1. आसामी (অসমীয়া)
प्रमुख प्रदेश: आसाम
2. बंगाली (বাংলা)
प्रमुख प्रदेश: पश्चिम बंगाल, त्रिपुरा, आसामचा बराक व्हॅली प्रदेश
3. बोडो (बड़ो)
प्रमुख प्रदेश: आसाम (बोडोलँड प्रदेश)
4. डोगरी (डोगरी)
प्रमुख प्रदेश: जम्मू आणि काश्मीर
5. गुजराती (ગુજરાતી)
प्रमुख प्रदेश: गुजरात, दादरा आणि नगर हवेली, दमण आणि दीव
6. हिंदी (हिन्दी)
प्रमुख प्रदेश: उत्तर प्रदेश, बिहार, मध्य प्रदेश, राजस्थान, हरियाणा, हिमाचल प्रदेश, उत्तराखंड, दिल्ली, झारखंड, छत्तीसगड
7. कन्नड (ಕನ್ನಡ)
प्रमुख प्रदेश: कर्नाटक
8. काश्मिरी (कॉशुर)
प्रमुख प्रदेश: जम्मू आणि काश्मीर
9. कोकणी (कोंकणी)
प्रमुख प्रदेश: गोवा, कर्नाटकचा काही भाग, महाराष्ट्र, केरळ
10. मैथिली (मैथिली)
प्रमुख प्रदेश: बिहार, झारखंडचा काही भाग
11. मल्याळम (മലയാളം)
प्रमुख प्रदेश: केरळ, लक्षद्वीप, पुदुच्चेरी (माहे)
12. मणिपुरी (मेइतेई) (ꯃꯤꯇꯩꯂꯣꯟ)
प्रमुख प्रदेश: मणिपूर
13. मराठी (मराठी)
प्रमुख प्रदेश: महाराष्ट्र, गोवा
14. नेपाळी (नेपाळी)
प्रमुख प्रदेश: सिक्कीम, पश्चिम बंगालचा दार्जिलिंग प्रदेश
15. ओडिया (ଓଡ଼ିଆ)
प्रमुख प्रदेश: ओडिशा
16. पंजाबी (ਪੰਜਾਬੀ)
प्रमुख प्रदेश: पंजाब, चंदीगड, हरियाणाचा काही भाग, दिल्ली
17. संस्कृत (संस्कृतम्)
प्रमुख प्रदेश: ही एक प्राचीन आणि शास्त्रीय भाषा आहे, जी प्रामुख्याने धार्मिक विधी, शैक्षणिक अभ्यास आणि काही विशिष्ट गावांमध्ये बोलली जाते.
18. संथाली (ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ)
प्रमुख प्रदेश: झारखंड, पश्चिम बंगाल, ओडिशा, बिहारचा काही भाग
19. सिंधी (سنڌي)
प्रमुख प्रदेश: गुजरात, राजस्थानचा काही भाग (फाळणीनंतर भारतात विस्थापित झालेले सिंधी भाषिक)
20. तमिळ (தமிழ்)
प्रमुख प्रदेश: तमिळनाडू, पुदुच्चेरी
21. तेलुगू (తెలుగు)
प्रमुख प्रदेश: आंध्र प्रदेश, तेलंगणा
22. उर्दू (اُردُو)
प्रमुख प्रदेश: जम्मू आणि काश्मीर, तेलंगणा, उत्तर प्रदेश, बिहार, दिल्ली (अनेक राज्यांमध्ये अल्पसंख्याक भाषा म्हणून)
22 official language
भारतातील 22 अधिकृत भाषा आणि त्यांचे प्रमुख ग्रंथ
येथे प्रत्येक 22 अधिकृत भाषांमधील एक जुना (ऐतिहासिक/पायाभूत) आणि एक नवीन (आधुनिक) प्रसिद्ध ग्रंथ, तसेच त्यांचा अंदाजित रचनाकाळ दिलेला आहे.
1. आसामी (অসমীয়া)
जुना ग्रंथ:
*प्रल्हाद चरित्र* () (सुमारे 13 वे शतक)
नवीन ग्रंथ:
*जीवनर बाटोत* () (1944)
टीप: सुरुवातीचे आसामी साहित्य बहुतेक वैष्णव काव्य आणि भक्ती गीतांनी बनलेले आहे.
2. बंगाली (বাংলা)
जुना ग्रंथ:
*चर्यापद* (बौद्ध गूढ गीते) (सुमारे 8 वे - 12 वे शतक)
नवीन ग्रंथ:
*पथेर पांचाली* () (1929)
3. बोडो (बड़ो)
जुना ग्रंथ:
*खम्प्लाइ मवनसांग* () (1915)
नवीन ग्रंथ:
*स्वरंगनी लामज्वंग* () (1975)
टीप: बोडो साहित्याची लिखित परंपरा तुलनेने नवीन आहे.
4. डोगरी (डोगरी)
जुना ग्रंथ:
*राजा मंडलिक की कथा* (लोककथा) (अंदाजे 17 वे - 19 वे शतक)
नवीन ग्रंथ:
*नंगा रुख* () (1988)
टीप: सुरुवातीच्या डोगरी साहित्यात लोककथा आणि गाथांचा समावेश आहे.
5. गुजराती (ગુજરાતી)
जुना ग्रंथ:
*भारतेश्वर बाहुबली घोरा* () (1185 इ.स.)
नवीन ग्रंथ:
*मानवीनी भवाई* () (1947)
6. हिंदी (हिन्दी)
जुना ग्रंथ:
*पृथ्वीराज रासो* () (सुमारे 12 वे शतक)
नवीन ग्रंथ:
*गोदान* () (1936)
टीप: अवधीसाठी, *रामचरितमानस* (तुलसीदास, 16 वे शतक) हे सर्वात महत्त्वाचे आहे.
7. कन्नड (ಕನ್ನಡ)
जुना ग्रंथ:
*कविराजमार्ग* () (सुमारे 9 वे शतक इ.स.)
नवीन ग्रंथ:
*कानूरु हेग्गदिती* () (1936)
8. काश्मिरी (कॉशुर)
जुना ग्रंथ:
*लाल देदचे वाख* () (14 वे शतक)
नवीन ग्रंथ:
*गाशिर मुनाअर* () (सुमारे 1950 च्या दशकात)
9. कोकणी (कोंकणी)
जुना ग्रंथ:
*ख्रिस्त पुराण* () (1616 इ.स.)
नवीन ग्रंथ:
*अश्वमेध* () (सुमारे 1970 च्या दशकात)
टीप: सुरुवातीच्या कोकणी कामांमध्ये धार्मिक ग्रंथ आणि लोकसाहित्य यांचा समावेश आहे.
10. मैथिली (मैथिली)
जुना ग्रंथ:
*विद्यापती पदावली* () (14 वे - 15 वे शतक)
नवीन ग्रंथ:
*कन्यादान* () (1943)
11. मल्याळम (മലയാളം)
जुना ग्रंथ:
*रामचरितम* () (12 वे - 13 वे शतक)
नवीन ग्रंथ:
*चेम्मीन* () (1956)
12. मणिपुरी (मेइतेई) (ꯃꯤꯇꯩꯂꯣꯟ)
जुना ग्रंथ:
*चैथरोल कुंबाबा* (शाही इतिवृत्त) (सुमारे 14 वे शतक)
नवीन ग्रंथ:
*इम्फाल अमसुंग नुंगशिबा* () (1966)
13. मराठी (मराठी)
जुना ग्रंथ:
*विवेकसिंधु* () (12 वे शतक)
नवीन ग्रंथ:
*ययाति* () (1959)
14. नेपाळी (नेपाळी)
जुना ग्रंथ:
*भानुभक्त रामायण* () (19 वे शतक)
नवीन ग्रंथ:
*शिरिशको फूल* () (1964)
टीप: सुरुवातीच्या नेपाळी साहित्यात लोकगीते आणि धार्मिक ग्रंथांचा समावेश आहे.
15. ओडिया (ଓଡ଼ିଆ)
जुना ग्रंथ:
*चर्यापद* (सुमारे 8 वे - 12 वे शतक)
नवीन ग्रंथ:
*माटीरा मनिषा* () (1934)
16. पंजाबी (ਪੰਜਾਬੀ)
जुना ग्रंथ:
*आदि ग्रंथ साहिब* (15 वे - 17 वे शतक)
नवीन ग्रंथ:
*पिंजर* () (1950)
17. संस्कृत (संस्कृतम्)
जुना ग्रंथ:
*ऋग्वेद* (सुमारे 1500-1200 इ.स.पू.)
नवीन ग्रंथ:
*काव्यामृतम्* () (20 वे शतक)
18. संथाली (ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ)
जुना ग्रंथ:
*होरकोरेन मारे हाप्रामको रेआक कथा* () (1887)
नवीन ग्रंथ:
*जिवेज जिवी* () (1951)
टीप: संथालीमध्ये समृद्ध मौखिक परंपरा आहे, लिखित साहित्य तुलनेने नवीन आहे.
19. सिंधी (سنڌي)
जुना ग्रंथ:
*शाह जो रिसालो* () (18 वे शतक)
नवीन ग्रंथ:
*सुर्ख गुलाब* () (सुमारे 1960 च्या दशकात)
20. तमिळ (தமிழ்)
जुना ग्रंथ:
*तोल्काप्पियम्* (इ.स.पूर्व 2 रे शतक - इ.स. 5 वे शतक)
नवीन ग्रंथ:
*पोन्नियिन सेल्वन* () (1950-1954)
21. तेलुगू (తెలుగు)
जुना ग्रंथ:
Friday, July 18, 2025
Annabhau sathe , tukdoji maharaj
Comparative Timeline: Key Individuals & Organizations in Indian History
Friday, July 4, 2025
Kings of India
| Character | Yuga/Era | Relative Position in Timeline | Key Virtue/Role | Image Reference / Suggestion |
|---|---|---|---|---|
| Dhruv | Satya Yuga | Earliest | Devotion, steadfastness | Search “Dhruv star Hindu” on Wikipedia or Alamy |
| Prahlad | Satya Yuga | After Dhruv | Faith, resilience | Search “Prahlad Vishnu” on Wikipedia or Alamy |
| Harishchandra | Early/Mid Treta Yuga | After Prahlad, before Yadu/Puru | Truth, sacrifice | Sarmaya shadow puppet, Search “Raja Harishchandra” on Alamy |
| Yadu | Early Treta Yuga | After Harishchandra | Progenitor of Yadavas | Search “Yadu king” on Wikipedia or Alamy |
| Puru | Early Treta Yuga | Same as Yadu | Ancestor of Kurus | Search “Puru king” on Wikipedia or Alamy |
| Shibi | Treta Yuga | After Yadu/Puru | Compassion, sacrifice | Search “King Shibi dove hawk” on Wikipedia or Alamy |
| Nala | Mid/Late Treta Yuga | After Shibi, before Rama | Virtue, perseverance | Search “Nala Damayanti painting” on Wikipedia or Alamy |
| Rama | Late Treta Yuga | After Nala | Dharma, ideal kingship | Search “Rama king Ayodhya” on Wikipedia or Alamy |
| Krishna | End of Dvapara Yuga | After Rama | Divine guidance | Search “Krishna Mahabharata” on Wikipedia or Alamy |
Subscribe to:
Posts (Atom)